بازی محیطی چیست و چه تفاوتی با اتاق فرار دارد؟
بازی محیطی
بازی محیطی در واقع نوعی بازی تعاملی و چند رسانه‌ای می‌باشد که با واقعیت محیطی کاربر ارتباط نزدیکی دارد. در این بازی، عناصر داستانی مجازی و واقعی با هم ترکیب شده و بازیکنان را در دنیای جدیدی قرار می‌هند و آن‌ها را در معماها و ماجراجویی‌هایی بسیار جذاب و سرشار از رمز و رازها به چالش می‌کشند.
در بازی محیطی، بازیکنان به عنوان شخصیت‌های داستانی بازی می‌کنند و باید با به کمک منابع مختلف مثل وب‌سایت‌ها، ایمیل‌ها، پیامک‌ها، تلفن‌ها و… تحقیق کنند تا معماها را حل نموده و راه حل‌های بازی را بیابند. این بازی‌ها معمولا به شکلی باز انجام شده و امکان دارد مدت زمان آن‌ها تا چند هفته یا حتی چند ماه طول بکشد.
آیا اتاق فرار یک نوع بازی محیطی است؟
بله، اتاق فرار در واقع یک نوع بازی محیطی است. در اتاق فرار، بازیکنان با حل کردن معماها، پازل‌ها، چالش‌های مختلف در یک محیط فیزیکی، در یک داستان تعاملی و جذاب قرار خواهند گرفت.
تفاوت اصلی اتاق فرار با بازی محیطی در این است که در اتاق فرار، بازیکنان باید در پی حل معماها و چالش‌ها در یک فضای محدود و معین باشند، ولی در بازی محیطی، بازیکنان در محیطی وسیع‌تر و با تعامل با محیط و شخصیت‌های مختلف دیگر، به حل چالش‌ها می‌پردازند.
تاریخچه بازی محیطی
تاریخچه این بازی به دهه ۱۹۷۰ باز می‌گردد که با معروف شدن بازی “گون گن” در ژاپن شروع شد. گون گن، اولین بازی محیطی بود که در فضای باز برگزار شد و بازیکنان در آن باید به کمک تفنگ‌هایی که بر تن خود می‌بستند، هدف‌هایی را در محیط جستجو کرده و شلیک می‌کردند.
در سال ۱۹۸۰، یک بازی مثل گون گن به نام “لاسر تگ” ساخته شد که در آن توسط تکنولوژی لیزر، بازیکنان در یک محیط تاریک به چالش کشیده می‌شدند. این بازی سرعت زیادی نسبت به گون گن داشت و تجهیزات الکترونیکی پیشرفته‌تری جهت تشخیص و ثبت امتیازات بازیکنان به کار می‌برد.
در دهه ۱۹۹۰، بازی‌های محیطی به شکل گسترده‌تری در کل جهان معروف شدند. بازی “بازی ترسناک”، ازجمله اولین بازی‌های محیطی ترسناک شناخته می‌شود. در این بازی بازیکنان در محیط تاریک و ترسناکی قرار می‌گیرند و آن‌ها باید با حل معماها و یافتن مدارک، از آن محیط فرار کنند.
انواع بازی‌های محیطی
انواع بازی‌های محیطی عبارتند از:
- شکارچی گنج
شرکت کنندگان باید در این بازی، با حل کردن معماها و جستجوی مکان‌های مختلف، به گنجی که در محیطی مشخص پنهان شده است، دست یابند.
- بازی دزدی
بازیکنان باید در این بازی، با به‌کارگیری تجهیزات مختلف، به یک اتاق امن و پر از چالش‌های حرفه‌ای و تخصصی نفوذ کرده و بتوانند سرقتی را انجام دهند.
- بازی داستانی
شرکت کنندگان باید در این بازی، با شنیدن داستان‌های مختلف و تعامل با شخصیت‌های گوناگون، به سوالاتی که مطرح می‌شوند پاسخ داده و هم‌چنین معماهایی که در طول داستان پیش می‌آیند را حل کنند.
- بازی علمی
در این نوع بازی از بازی محیط نیز باید بازیکنان باید، با انجام آزمایش‌های مختلف و حل معماهای علمی به کشف پاسخ‌های تفکر محور و علمی بپردازند.
- بازی مسابقه
شرکت کنندگان در این بازی، به دو گروه تقسیم می‌شوند و با حل معماهای گوناگون و رقابت با همدیگر، سعی می‌کنند تا پیروز شده و از محیط فرار کنند.
لازم به ذکر است که این‌ها فقط چند نمونه از بازی‌های محیطی می‌باشند که در ایران و دنیا در حال اجرا هستند.
بازی محیطی در ایران
چند سالی است که بازی‌های محیطی، در ایران نیز رواج پیدا کرده‌اند و توسط سازمان‌های مختلف برگزار می‌شوند.
در ادامه چند مورد از این بازی‌ها را ذکر می‌کنیم:
- بازی محیطی راز
این بازی به سفارش فرهنگسرای خاوران و توسط کوروش کریمی و تیمی که با آن‌ها همکاری می‌کرد، در ماه رمضان سال ۱۴۰۱ اجرا و طراحی شد. این بازی در فرهنگسرای خاوران مبتنی بر اشیا، مکان‌ها و معماهای محیطی بود که به صورت یک رویداد یک ماهه با شرکت تعداد زیادی از بازدیدکنندگان این فرهنگسرا همراه شد و بعد از پایان هم جوایزی به شرکت کنندگان تقدیم گردید.
- بازی محیطی معمای آب و آتش
این بازی محیطی به وسیله تیم فربود انگاره اجرا و بیش از یک بازی محیطی را شامل می‌شد. این تیم در اماکن مختلف توانسته، چندین بازی مختلف را طراحی و اجرا کند.
بازی محیطی آموزشی چیست؟ و نمونه‌های معروف آن کدام‌اند؟
از جمله مجموعه‌های آموزشی، می‌توان به بازی محیطی آموزشی اشاره کرد. در این بازی دانش‌آموزان و شرکت کنندگان، می‌توانند با کمک فعالیت‌های آموزشی و واکنش با محیط از مسئله‌های متنوع آموزشی استفاده کنند. این بازی باعث افزایش تمرکز، همکاری، ارائه متن‌های آموزشی، افزایش مهارت‌های گروهی و اجتماعی و حل مسائل می‌شود.
بازی‌های محیطی آموزشی به صورت گروهی و چالشی برنامه‌ریزی می‌شوند که شامل معماها، چالش‌های فیزیکی و ذهنی، پازل‌ها و دیگر فعالیت‌های ابتکاری و شاد می‌باشند. این بازی‌ها را می‌توانید در مراکز مختلف از جمله محیط‌های آموزشی، شرکت‌ها، مدارس و سایر مراکز آموزشی انجام دهید. از جمله محیط‌های آموزشی عبارتند از:
- بازی Mission: Mars
در بازی محیطی” Mission: Mars”، شرکت‌کنندگان در یک ماموریت ذهنی در نقش یک گروه فضانورد به سیاره مریخ سفر می‌کنند. در طول مسیر بازی شرکت‌کنندگان برای رسیدن به مقصد باید چالش‌های متفاوت، معماها و پازل‌ها را حل کنند.
- بازی The Lost Mummy
در این بازی شرکت کنندگان نقش یک تیم باستان شناسی را بر عهده گرفته و در یک مأموریت کاملا تخیلی به دنبال پیدا کردن مومیای گمشده می‌گردند. شرکت کنندگان باید در طول بازی، با استفاده از دانش خود در زمینه حل معماها، باستان شناسی و پازل‌ها، به مقصد برسند.
- بازی The Great Escape
در این بازی شرکت کنندگان نقش یک تیم جاسوسی را بر عهده گرفته و در یک مأموریت کاملا تخیلی به دنبال فرار از یک ساختمان محرمانه می‌باشند. شرکت کنندگان باید در طول بازی، با حل چالش‌های مختلف و پازل‌ها بتوانند از موانع و محدودیت‌ها رهایی پیدا کنند.
این بازی‌های محیطی آموزشی در بعضی از موضوعات همچون ریاضیات، علوم، تاریخ و غیره قابل استفاده بوده و به شرکت‌کنندگان و دانش‌آموزان کمک می‌کنند تا به صورت بازی‌آموزی و جذاب بتوانند مفاهیم مختلف را یاد بگیرند.
مزایای شرکت در بازی محیطی
به‌طور‌کلی نمی‌توان در انواع بازی‌های محیطی با توجه به نسبی‌بودن امتیازات و سلیقه افراد ویژگی‌هایی را یافت که به کمک آن، بتوان یک بازی را به بازی دیگری برتری داد.
اما تجربه‌ی اتاق فرار در بازی محیطی تا اندازه‌ی بسیار زیادی می‌تواند نسبت به انواع بازی‌های دیگر هیجان‌انگیزتر باشد. دکور در اتاق فرار بسیار نزدیک به واقعیت است و می‌توان گفت این مسئله یکی از مزایای بازی محیطی است. شما ساعتی را می‌توانید در یک مکان وسیع جستجو کرده و مسائل پیش‌رو را با آرامش حل کنید. در این نوع بازی سرنخ‌ها برای حل انواع معماها می‌توانند همه جا پنهان شده باشند. این امر باعث می‌شود تا در زمان جستجو تحرک شما بیشتر شده و در این شرایط سطح هیجان به بالا‌ترین حد خود برسد که این خود از دیگر مزایای بازی محیطی می‌باشد.
معمولا چالش‌ها در اتاق فرار که نوعی بازی محیطی است به‌گونه‌ای ایجاد می‌شوند که برای تمامی اعضای گروه مسئولیت‌هایی در نظر گرفته شوند. این تلاش دسته‌جمعی برای رسیدن به هدف نهایی، تجربه‌ای مثبت را از این بازی به‌جای می‌گذارد.
